Vluchtelingen Oxana, Svetlana, Alexei (Sascha), Irina en Marina over hulp van de Friese Rijders

In een indrukwekkende hal op het industrieterrein van het gernsdorp Haulerwijk staan tussen hoog opgestapelde pallets met voornamelijk levensmiddelen tientallen mensen in felgroene en soms oranje hesjes. Iedereen draagt dat uit veiligheid, om niet door de rondrijdende heftruckrijders over het hoofd gezien te worden. Zij aan zij staan Friezen, Groningers, Drenten en Oekraïners dozen in te pakken of te controleren. Alles gaat richting het door oorlog getroffen Oekraïne.

Oxana, moeder van 2 kinderen, die haar man in Oekraïne heeft. Oxana was met familie in de eerste dagen van de oorlog vlak bij de Slovaakse grens en besloot in de totale chaos in het begin naar Slowakije te vluchten, waar ze nu nog een zuster heeft wonen. Toen de situatie duidelijk werd, koos het gezin voor een vlucht. Samen met schoonmoeder, tante  en haar kinderen werden ze in Friesland opgevangen. Oxana is een spil in het web van Oekraïners die mee helpen de goederen in te pakken en te verdelen. Ze beheert de appgroep en benadrukt hoe belangrijk de hulp is voor bijvoorbeeld de invaliden, die niet hun huis uit kunnen in Oekraïne. Maar ook wat een geweldig positief effect het met landgenoten inpakken van eten heeft op de psyche van deze getraumatiseerde vluchtelingen. Wijzend op haar ronde buik, de baby komt begin mei, zegt ze: ‘We gaan door met leven en dit nieuwe kind zal in een vrij Oekraïne opgroeien.

“Maar ook wat een geweldig positief effect het met landgenoten inpakken van eten heeft op de psyche van deze veelal getraumatiseerde vluchtelingen.”

“We zijn hier in Nederland veilig, maar wanneer je op je telefoon kijkt wordt je gek. Fijn dat we de handen hier uit de mouwen kunnen steken. Op deze manier kunnen we onze landgenoten helpen.”

Zvetlana van begin zestig komt uit Charkov, de stad die de laatste weken ook vol onder vuur ligt. Nadat haar buurvrouw geraakt werd door een raket en alle ramen van haar appartementje aan diggelen gingen, stapte ze op de trein. Van Nederland wist ze alleen dat er tulpen groeien. Het was vrij toevallig dat ze in Nederland terecht kwam, eerst Polen, toen Duitsland en toen door naar Nederland. Zvetlana haar kleinzoon zit in het leger. Hij is drie maal uitgevallen met PTST (Posttraumatisch Stress Syndroom). Uiteraard maakt ze zich zorgen. Ze vertelt dat ze het zo fijn vindt dat de hulp echt bij mensen komt die het nodig hebben en niet op de door en door corrupte zwarte markten terecht komt. Oorlog zit in je hoofd vertelt Zveta (koosnaampje van vrienden), we zijn hier in Nederland veilig, maar wanneer je op je telefoon kijkt wordt je gek. Fijn dat we de handen hier uit de mouwen kunnen steken. Op deze manier kunnen we onze landgenoten helpen. Stel je je voor dat je een doos met eten krijgt vanuit een land ver weg, dat ze denken aan je ellende. Je weet niet hoeveel dat voor de mensen betekend.

Sascha ontvlucht de totaal in puin geschoten stad ternauwernood, alleen. Van z’n dochter waarvan het onzeker is of ze nog leeft, heeft hij sindsdien niets meer vernomen.

Het gesprek met Sascha (Alexander) uit Mariopol gaat in het Russisch. Sascha ontvlucht de totaal in puin geschoten stad ternauwernood, alleen. Van z’n dochter waarvan het onzeker is of ze nog leeft, heeft hij sindsdien niets meer vernomen. Hij vertelt van massagraven waar bulldozers honderden lijken hebben bedekt. Misschien leeft zijn dochter niet meer. Hij durft het niet te aanvaarden. De bezettende Russen hebben alle telefoonnummers gewijzigd, communicatie is niet meer mogelijk. Alhoewel het werken met hulpgoederen Sascha goed doet, is hij meer en meer gedeprimeerd en bezorgd over wat komen gaat. Vooral de pakketten met hulp voor de soldaten vinden dankbaar aftrek. Soms krijgen de inpakkers een filmpje met een dankbare terugkoppeling. Vergeet niet, zegt vrijwilliger Jan die er naast staat, zo’n doos met eten kan het laatste zijn wat een soldaat te zien krijgt voordat hij sterft. Dat is een bizarre realiteit.

Ze vertrokken toen de rakketten over hun hoofd vlogen. Ze stonden in de rij om met  bussen te vertrekken.

Moeder Irina en dochter Marina, hebben ook man en vader moeten achterlaten. Hij verblijft dicht bij de grens van Wit-Rusland waar het relatief veilig is. Hij werkt bij de spoorwegen, erg belangrijk werk. De spoorwegen zijn een belangrijke levenslijn. Ze vertrokken toen de raketten over hun hoofd vlogen. Ze stonden in de rij om met  bussen te vertrekken. Van Nederland wisten ze niet veel, alleen dat er tulpen zijn. Ze zijn inmiddels ook al in de Keukenhof geweest. Dochter Marina heeft psychologie gestudeerd, maar nog geen ervaring. Ze leren beiden Nederlands, maar door hun verblijf in Friesland wordt de taalinburgering wat ingewikkelder. Het is erg goed voor onszelf dat we wat kunnen doen voor onze landgenoten en de wetenschap dat alles goed terecht komt motiveert ons enorm. Wanneer het weer veilig is willen moeder en dochter weer terug. Als er nog iets overeind staat van hun flat.

Tekst: Herman van Vliet
Fotografie: Lennart Fopma