In het weekend van 29 april mochten wij, Wietze en Albert, zelf achter het stuur kruipen van rit 26. Nadat we allebei al veel ritten hebben mogen begeleiden (Wietze voor de goederenafgifte en Albert voor de vluchtelingen voor de terugreis) waren we nu zelf aan de beurt. Doel van deze rit was wel iets anders, namelijk naar Ternopil (tussen Lviv en Kiev) om daar onze contactpersonen van Open Door Foundation te ontmoeten en te zien hoe de goederen ter plekke komen en waar de mensen opgevangen worden.

De grens over verliep buitengewoon gemakkelijk. Ondanks dat het even spannend was omdat we niet het originele kentekenbewijs van de bus hadden, maar alleen een papieren kopie, waren we binnen een half uur beide grenzen gepasseerd. Toen dus onderweg Oekraïne in…

Wat meteen opviel was dat het eigenlijk best “normaal” is en dat je niet echt ziet dat je in een land rijdt waar oorlog heerst. Totdat je het eerste checkpoint tegenkomt met bunkers van zandzakken en barricades met prikkeldraad. Er zullen nog tientallen dergelijke checkpoints volgen, onbemand en bemand. Deze grensregio heeft dus ook al zijn voorbereidingen getroffen op de oorlog. Ook zien we soldaten op strategische punten zoals bruggen, verkeersknooppunten en spoorwegen.

Aan de rand van Lviv wacht Igor op ons, samen met Vlademir. Igor is het vaste contactpersoon voor de afgifte van de goederen, dus heeft al veel Friese Rijders mogen ontmoeten. Vlademir is een andere vrijwilliger van Open Door Foundation en is voornamelijk aan het werk om goederen verder te distribueren Oekraïne in. De ontmoeting is zeer hartelijk en we doen even een bakje koffie, maken even verder kennis en praten wat bij over de reis. Samen rijden we, Igor in de bus samen met Wietze, Vlademir in een personenauto met Albert, verder naar hun opvanglocatie vlak buiten Ternopil. Van de hoofdweg af moeten we nog een klein stukje over een weg met meer gaten dan asfalt en dan staan we voor een groot dicht hek dat openzwaait. Achter het grote hek ineens een oase van rust. Een prachtig terrein met een 20-tal huisjes en een groot hoofdgebouw.

Normaliter geeft Open Door Foundation op deze locatie Summer Camps voor gezinnen en kinderen, maar nu wordt deze locatie gebruikt om gevluchte gezinnen op te vangen. Sommigen reizen dan door, maar sommigen blijven ook langer. In totaal kunnen ze hier ongeveer 180-200 mensen opvangen. We ontmoeten hier ook Ruslan. Hij is, na Vitaliy en Natalia Smolin, de tweede man van Open Door Foundation. We krijgen een korte rondleiding door het hoofdgebouw waar een eetruimte is voor de vluchtelingen en waar ze de goederen ontvangen, sorteren en klaar maken voor eventuele verdere distributie. Ook is er een aparte ruimte waar alle medische goederen verzameld worden. Hier komen soms ook militairen “winkelen” om voorraden aan te vullen.

We stappen vervolgens bij Ruslan, Igor en Vlademir in de auto en gaan even de stad in om te eten in een lokaal restaurant. Alle Oekraïense specialiteiten komen op tafel en we kunnen even rustig praten over hoe het met hen gaat. Igor en Ruslan zijn beide getrouwd en hun vrouwen helpen ook mee bij Open Door Foundation. Vlademir zijn vriendin is het land uit gevlucht en zit nu in Engeland. Ruslan heeft een bedrijf in kinderkleding, maar hij heeft de hele collectie van afgelopen jaar maar aan de vluchtelingen weggegeven. Met de voorraden stoffen die hij al had ingekocht, maakt hij nu met zijn bedrijf kogel- en scherfwerende vesten en levert die gewoon gratis aan iedereen die dat nodig heeft. De oorlog maakt dus ook dat je andere keuzes maakt. Ze vertellen ook over een ander project waar Open Door Foundation in ondersteunt. Ze bevoorraden bijvoorbeeld een groep pastors die regelmatig naar het front gaan met allerlei goederen waar daar de meeste behoefte aan is. Alle drie zijn er heilig van overtuigd dat Oekraïne deze oorlog zal winnen en die overtuiging maakt Oekraïne ook zo sterk. We stappen de auto weer in gaan onderweg naar een andere opvanglocatie op ongeveer 3 kwartier rijden van Ternopil.

Ook hier weer het laatste stuk over een weg wat geen weg genoemd kan worden. Meer gaten dan asfalt en na 20 minuten stuiteren komen we aan bij een recent gekochte locatie waar nu ouderen opgevangen worden. Deze groep ouderen werd voorheen opgevangen in Cherson door een pastor met zijn zoon en een aantal vrijwilligers. In Cherson is zwaar gevochten en dit opvanghuis lag midden in het slagveld. Met beide kanten (Oekraïne en Rusland) werd 10 minuten staakt het vuren afgesproken zodat ze de bewoners konden evacueren. In een bestelbus werden vervolgens alle 25 bewoners ingeladen. Ze moesten staan, anders paste het niet en terwijl raketten over hen heen vlogen naar andere doelen, reden ze weg naar een veiligere plek. Onderweg zijn helaas 2 bewoners overleden door alle spanning en stress. Een schrijnend verhaal…

Maar ook de tweede locatie in de buurt van Kiev moesten ze weer verlaten toen de oorlog daar dichtbij kwam. En nu dus weer een nieuwe locatie. We kregen daar een rondleiding en dat maakte veel indruk. Ouderen die niets meer hebben. Sommigen zwaar dementerend, zonder benen, met soms wel 6-8 personen op een kamer met bedden getimmerd van vier planken aan elkaar. Schrijnend en mensonterend. Igor geeft aan dat we gerust foto’s mogen nemen, maar dit doen we maar niet of heel beperkt omdat het te ongemakkelijk voelt. We zijn er stil van… Dit doet oorlog dus ook. Goede of betere voorzieningen die men had worden verwoest en dat brengt hulpverlenen weer terug bij af.

Er wordt druk geklust op deze nieuwe locatie om alles weer op te bouwen. Ook zijn er plannen om hier ook huisjes neer te zetten voor weeskinderen. Het kadaster komt langs, samen met de dorpsraad, en er wordt gesproken over de mogelijkheden daarvoor. Alles is mogelijk en er kan vast gebouwd worden, maar om er zeker van te zijn moeten er nog wel wat vergunningen en toestemmingen geregeld worden. Dat kan snel en dat kan langzaam. Op de terugweg bespreken we dit en het blijkt dat geld hier wel deuren kan openen die anders maar heel langzaam openen. Of we het hier dan over corruptie hebben wordt wat in het midden gelaten, maar het is wel een moreel dilemma.

We gaan weer terug naar de opvanglocatie vlak buiten Ternopil en laden gezamenlijk met een groep vrijwilligers de bus uit. We hebben veel medicijnen en andere ziekenhuisbenodigdheden bij ons die zeer welkom zijn. Ook onze eerste gast voor de terugreis is er inmiddels. Tania is professor Engels uit Zaporizja. Haar stad is zwaar getroffen en driekwart van de mensen is daar al gevlucht. Voor onze contactpersonen hebben we nog een klein kadootje, elk een groot blok Hollandse kaas waar ze gek op zijn. We nemen afscheid als broeders van Igor en Ruslan en er wordt nog voor ons gebeden voor een veilige terugreis. 

Na drie uurtjes rijden komen we bij de grens. De rij vrachtwagens begint al op 12 kilometer voor de grens, maar daar kunnen we gelukkig langs rijden. Op ongeveer een kilometer van de grens begint de rij voor personenwagens. Na een tijdje stilstaan besluiten we Igor te bellen om te kijken of ze hun connecties aan de Oekraïense grens kunnen bereiken om ons te helpen. Na een uur krijgen we het verlossende antwoord. We mogen de diplomateningang nemen bij de Oekraïense grens. Spookrijdend op de andere kant van de snelweg rijden we helemaal door naar voren en inderdaad mogen we gewoon het hek door en doorrijden. De Poolse grens is wat minder snel en dat kost ook nog eens twee uur extra, dus wederom laat in het hotel.

De volgende ochtend hebben we om 8 uur afgesproken met Maureen bij de vluchtelingenopvang in Przemysl, net over de grens. Zij is Nederlandse met Friese roots en werkt daar als vrijwilliger voor On my way to UA. Zij plaatsen ook vluchtelingen in busjes die zich bij hun platform aanmelden en ze heeft nog 3 gasten voor ons. Na registratie aldaar lopen we het voormalig winkelcentrum in waar de vluchtelingen opgevangen worden.

Veel kinderen zien we daar en het grijpt aan om te beseffen dat deze mensen alles kwijt zijn. Ook onze gast (en tolk) Tania krijgt het te kwaad. Onze gasten zijn snel gevonden en één van de vrouwen wil nog snel haar Poolse geld wisselen maar weet niet hoe. Wij wisselen het om met haar voor Euro’s die we bij ons hebben en geven de 500 Zlotys aan Maureen zodat zij ook een extraatje heeft.

Met de bus vol vertrekken we richting NL. Onderweg blijkt één van onze gasten een hernia te hebben, dus stoppen we wat vaker zodat hij even kan rekken en strekken om zijn rug te ontlasten. Vlak na middernacht leveren we de gasten af op hun opvanglocaties en kunnen we terugkijken op een rit met een lach en een traan en zeker ook met de indruk dat alle hulp enorm goed terecht komt, maar ook dat er nog steeds hulp nodig is voor nu en in de toekomst om het land en de mensen weer op te bouwen.